Okiem prawnika – dziedziczenie spadku

Ile wynosi podatek od spadku?

Po śmierci najbliższej osoby, przykładowo małżonka albo matki, zwykle zyskujemy spadek. W niektórych sytuacjach niesłychanie cieszy on spadkobierców, bowiem wiąże się z dużymi dochodami. Wtedy powinniśmy bezwzględnie opłacić podatek do właściwego urzędu, bo wskazaną okoliczność reguluje ustawa z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków oraz darowizn. Powinniśmy mieć na uwadze, iż można otrzymać nie tylko pieniądze i działkę, lecz także zadłużenia. W przypadku kiedy siostra lub brat nie odda ich podczas swojego życia, wówczas przechodzą na kolejnych członków rodziny. Możemy się przed tym bez wątpienia uchronić, przykładowo wyrzekając się dziedziczenia zatwierdzając stosowną umowę. Warto iść do doświadczonego prawnika, który przybliży nam arkana prawa i doradzi, w jaki sposób trzeba działać.

Jakie dobra są opodatkowane?

Przedmiotem opodatkowania są przykładowo: spadkobranie zwykłe, dziedziczenie zapisanego w testamencie, zachowek (w przypadku kiedy następca został zlekceważony w testamencie), depozyty finansowe (w takim przypadku zmarły rodzic lub małżonek musi obowiązkowo oddać tzw. dyspozycję w wypadku śmierci), kapitały inwestycyjne, jak również cały majątek występujący w innym kraju (aczkolwiek tu w trakcie otwarcia spadku spadkobierca musi koniecznie posiadać polskie obywatelstwo albo być polskim podatnikiem).

Powinniśmy pokryć ponadto podatek wówczas, kiedy uprawomocni się zarządzenie sądu w sprawie spadku. Mówiąc inaczej, jeśli sąd przypieczętuje zyskanie spadku. Jeżeli zatrudniamy w tej sytuacji adwokata, to on powinien nam dać postanowienie sądu. Analogicznie jest wtedy, gdy akt notarialny ustalający otrzymywanie majątku zostanie zarejestrowany.

Kiedy nie zapłacimy podatku?

Istnieje wiele przypadków, w których nie trzeba uiszczać podatku od dziedziczenia albo darowizny. W regulaminach przedstawia się trzy grupy podatkowe. Do pierwszej zalicza się bliska rodzina: małżonek, ojczym i macocha lub dziadkowie. Do drugiej przynależą dzieci brata, wujowie albo małżonkowie rodzeństwa. Do trzeciej grupy należą pozostali nabywcy spadku. Stawki wolne od podatku są ustalane zgodnie z grupą, do jakiej należy spadkobierca. Dla pierwszej kategorii jest to suma około 10.000 zł, dla drugiej – ponad 7.000 zł, a dla trzeciej – niemal 5.000 zł. W sytuacji, jeśli wartość spadku w sumie nie przewyższy podanych wcześniej kwot, nie musimy przedstawiać żadnych dokumentów do urzędu skarbowego.

Jednakże, jeśli zdobędziemy spadek, jakiego wartość jest sporo wyższa aniżeli opłata wolna od podatku, wówczas musimy oddać zeznanie podatkowe. Mamy obowiązek wykonać to w urzędzie położonym w rejonie zamieszkania dziedzica w czasie jednego miesiąca od dnia usankcjonowania orzeczenia sądu. W następnej kolejności dostaniemy odpowiedź urzędu o wartości podatku, który trzeba uiścić w czasie 14 dni. Podatek waha się w obrębie od paru do kilkunastu procent i jest uzależniony od zaliczenia do określonej kategorii podatkowej.

Zrzeczenie się dziedziczenia – przepisy, umowy, przywrócenie prawa

Razem z przepisami każdy spadkobierca posiada szansę zaniechania przejęcia majątku, np. w przypadku, gdy po zmarłym mężu pozostają jakiekolwiek niespłacone zobowiązania. Wedle kodeksu cywilnego (art. 1048) następca w niektórych przypadkach może zgodzić się na ugodę z przyszłym spadkodawcą, w jakiej rezygnuje z przejęcia dóbr. Wspomnianą deklarację należy uznać przed otwarciem spadku i jest ona przygotowywana w wypadku śmierci testatora. Ugodę należy koniecznie zatwierdzić u rejenta, ponieważ inaczej nie będzie miała mocy prawnej.

Należałoby mieć na uwadze, iż jednym z podstawowych efektów rezygnacji z dziedziczenia jest pełne usunięcie z dziedziczenia dzieci, wnuków i następnych krewnych. Bynajmniej nie powinniśmy też w takiej sytuacji wziąć zachowku.

Po zrezygnowaniu z przejęcia dóbr możemy prosić o ponowne ustanowienie takiego prawa w dwóch okolicznościach:

1. Spadkodawca zapisuje nas w testamencie – tu bynajmniej nie chodzi o otrzymywanie majątku z mocy ustawy, lecz o spadkobranie z mocy testamentu.

2. Mamy możliwość iść znowu do kancelarii notarialnej oraz zawrzeć umowę o odtworzenie prawa do dziedziczenia.

Czy mam prawo do zachowku?

Każdy z nas ma uprawnienie do spisania testamentu oraz wykluczenia z niego poniektórych bliskich, np. wszystkich, którzy nigdy nie byli nami zainteresowani. Prócz tego jedyną osobą wpisaną do testamentu będzie ktoś spoza rodziny. Zachowek przysługuje dzieciom, wnukom, osobom w związku małżeńskim i rodzicom, którzy:

• Krótko mówiąc nie zostali w testamencie wydziedziczeni
• Nie wyrzekli się spadku
• Nie podważyli spadku
• Nie byli uznani za niegodziwych
• Jeśli chodzi o małżonka – jeśli nie doszło sądowego zakończenia związku z winy możliwego spadkobiercy

Jeżeli zaintrygował Cię powyższy materiał, wejdź w ten – Prawnik Toruń – a znajdziesz o wiele więcej informacji, np. poradnictwo prawne.