Ortodonta

Ortodonta pracuje nad leczeniem wad żuchwy oraz nieprawidłowości i krzywizn zębowych. Co warto wiedzieć? Wada zgryzu polega na nieprawidłowym położeniu zębów lub szczęki, co zatem przysparza znaczących problemów wad wymowy, deformacji twarzy – oddziałując negatywnie na wygląd i będąc powodem niskiej samooceny w późniejszym wieku. Proces leczenia wady zgryzu jest długi i zajmuje zazwyczaj około 2 lat.

Czynniki powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu dzielą się na wrodzone i nabyte. Do deformacji szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak najczęściej są to złe nawyki maluchów. Ciągłe ssanie kciuka czy źle dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wpływa na deformacji szczęki. Także złe układanie dziecka podczas karmienia piersią, może powodować problemy. Na pierwszy przegląd kontrolny najlepiej zapisać dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta szybko wskaże możliwe nieprawidłowości oraz zatroszczy się o właściwy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest przydatna?

Nieleczenie albo lekceważenie wady wiedzie do jej natężenia, a to z kolei zwiększa ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować kłopot w spożywaniu pokarmów, a także oddychaniu. Wadliwy układ szczęki oznacza bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to także namnażaniu kamienia nazębnego oraz może być przyczyną tworzenia się chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby są cofnięte względem górnych, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Niekiedy górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz odkształca się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne przemieszczenie brody do przodu.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to zniekształcenie twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak rozstawione zęby przesadnie się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w odpowiedniej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – są wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wychodzą przechylone lub w niewłaściwych miejscach, ze względu na brak przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami są widoczne odstępy, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy pomoże ortodonta?

Leczenie wady zgryzu zazwyczaj rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci doradzają zadbanie o właściwy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, ze względu na to leczenie jest prostsze i obniża się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest możliwa dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — mocowane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i przytwierdza za pomocą ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość wyboru wielokolorowych ligatur. Dla ceniących większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od części podniebiennej jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają wstyd związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Wadą tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby wyróżnia się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile kosztuje aparat na zęby?

Ceny aparatów na zęby są zależne od wybranego modelu. Najtańszymi aparatami są te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — pochłoną więcej pieniędzy. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Cena najdroższych aparatów ortodontycznych może przekraczać 9 tysięcy pln.  Aparaty na zęby są też dostępne w formie kredytu. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest zależna od czasu leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat ortodontyczny?

Dbałość o zęby  w trakcie leczenia ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego pozostałości jedzenia. Należy myć zęby po każdym posiłku i wystrzegać się pokarmów, które mogą pozostawać na zamkach i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Aparat ortodontyczny a zęby a leczenie zębów

To, czy wolno naprawiać zęby w czasie leczenia aparatem na zęby, szczególnie interesuje pacjentów, którzy mają aparat stały. Nie należy wyjmować go samodzielnie, dlatego w obecności jakichś problemów niezbędna jest wizyta u lekarza ortodonty. Na początku leczenia ortodontycznego każdy pacjent powinien zatroszczyć się o to, by jego zęby były całkowicie wyleczone. W ten sposób minimalizuje się ryzyko wizyt naprawczych podczas leczenia aparatem na zęby. Na dobrą sprawę nie ma zakazów naprawy zębów, jeśli pacjent nosi aparat stały ortodontyczny.

Noszenie aparatu wiąże się z podwyższoną koniecznością dbania o zęby. Z uwagi na zamocowane na zębach zamki i inne elementy konstrukcji aparatu na zęby, czyszczenie osadów i resztek jedzenia jest trudniejsze. Ze względu na to pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą uważniej myć zęby, zwłaszcza w okolicach aparatu . Nieprzestrzeganie higieny w tym okresie, może poskutkować tym, że na wcześniej zdrowych zębach znajdą się próchnicowe zmiany. W tej sytuacji trzeba zapisać się na wizytę u dentysty. Zignorowanie próchnicy z uwagi na aparat ortodontyczny może spowodować ujemne skutki. Próchnica z łatwością przechodzi na inne zęby, dlatego bezpieczniej wyleczyć problem.

Leczenie podczas używania aparatu jest dostępne. Jeżeli aparat utrudnia dotarcie do podniszczonego zęba, można go usunąć na czas leczenia. Taki zabieg nie zagrozi skuteczności ortodontycznego leczenia.

Gabinet ortodontyczny